تدوین و اعتباریابی الگوی منابع استرس حرفه ای معلمان و بررسی رابطه آن با منابع استرس فردی در مدارس شهر تهران

هدف این پژوهش، تدوین و اعتباریابی الگوی منابع استرس حرفه ای معلمان و بررسی رابطه آن با منابع استرس فردی در مدارس شهر تهران بوده است. جامعه آماری تحقیق عبارت از کلیه معلمان مدارس ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان شهر تهران بود که در سال تحصیلی 90- 1389دریکی از مناطق 19 گانه آموزش و پرورش مشغول تدریس بودند. گروه نمونه شامل 612 (259 مرد، 359 زن) نفر از معلمان بود که به صورت خوشه ای تصادفی از جامعه آماری انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات از: (1) مقیاس خودکارآمدی تصوری معلم، فرم کوتاه، (2) پرسشنامه ویژگیهای نقشهای شغلی، (3) پرسشنامه توصیف جوّ سازمانی، (4) پرسشنامه ویژگیهای کلاس درس و مدرسه، (5) پرسشنامه استرس حرفه ای وندردوف استفاده شد. قبل از به کارگیری این ابزار نسبت به مطلوب بودن ویژگی های روان سنجی (اعتبار و روایی) به روش مقتضی اطمینان حاصل شد. به منظور استنباط روابط علّی از همبستگی موجود میان متغیر های مورد بررسی از روش تحلیل مسیر و نرم افزار لیزرل استفاده شد. پیش از به کار گیری مدل پیش فرض های مدل مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها نشان داد که مدل نهایی و اصلاح شده 76 درصد واریانس استرس حرفه ای معلمان را تبیین می کند. بیشترین سهم، به ترتیب، مربوط به: سبک حمایتی مدیر، تعداد دانش آموزان، سبک ارتباط صمیمانه معلمان و ابهام نقش است. از این میان، سبک مدیریتی حمایتی و سبک ارتباطی صمیمانه معلمان به صورت منفی و تعداد دانش آموزان و ابهام نقش یه صورت مثبت بر استرس تأثیر دارند؛ به این معنی که با افزایش سبک حمایتی مدیر و سبک ارتباطی صمیمانه معلمان، استرس حرفه ای کاهش می یابد، و با افزایش تعداد دانش آموزان و ابهام نقش، استرس حرفه ای معلمان افزایش می یابد. کلید واژه ها: منابع استرس حرفه ای، ویزگیهای نقشهای شغلی، کارآمدی تصوری معلم، سبکهای ارتباطی معلم، سبکهای مدیریتی مدیر.